تصور کنید یک روز که به سراغ رایانه یا تلفن همراهتان می‌روید، متوجه می‌شوید که تمام اطلاعاتتان دیگر در دسترس نیست. تمامی فایل‌ها، عکس‌ها، اسناد کاری، ایمیل‌ها و یادداشت‌های مهم شما به یک‌باره ناپدید شده‌اند. چه اتفاقی افتاده است؟ قطعات سخت‌افزاری ممکن است دچار نقص فنی شده باشند، هکرها یا باج‌افزارها می‌توانند به سیستم شما نفوذ کنند و داده‌ها را قفل کرده یا از بین ببرند، و یا حتی ممکن است یک اشتباه ساده انسانی باعث از دست رفتن این اطلاعات شده باشد. در هر صورت، شما با فاجعه‌ای مواجه هستید که برای بازگشت اطلاعات نیاز به زمان، تلاش و هزینه زیادی خواهید داشت.
پیامدها و دردسرهای ریکاوری اطلاعات
ریکاوری اطلاعات از دست رفته، ممکن است به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها تبدیل شود. فرآیند بازیابی داده‌ها می‌تواند زمان‌بر و پیچیده باشد و علاوه بر آن، برخی از مشکلات جدی دیگر نیز وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها این است که در فرآیند ریکاوری، احتمال در معرض دید قرار گرفتن اطلاعات حساس شما توسط دیگران وجود دارد. بسیاری از خدمات ریکاوری ممکن است دسترسی به داده‌های شما را در اختیار افراد یا شرکت‌های ثالث قرار دهند و این خود یک تهدید امنیتی به شمار می‌رود.
همچنین، به رغم اینکه ابزارهای ریکاوری پیشرفته قادرند بسیاری از داده‌ها را بازگردانند، هیچ‌گاه تضمینی برای بازیابی ۱۰۰% اطلاعات وجود ندارد. ممکن است برخی از فایل‌ها یا اطلاعات شما برای همیشه از دست بروند، یا حتی اگر بازگردانده شوند، به طور کامل و به همان شکل اولیه نباشند.
راه‌حل‌ها و راهکارهای بکاپ گیری
حال سوال این است: چطور می‌توان از این مشکلات پیشگیری کرد و اطلاعات خود را حفظ نمود؟ یکی از بهترین روش‌ها، بکاپ گیری از اطلاعات است. در حقیقت، بکاپ گرفتن، به شما این امکان را می‌دهد که حتی در صورت وقوع هرگونه مشکلی، اطلاعاتتان را به‌طور کامل بازگردانید.
چندین روش مختلف برای بکاپ گیری از اطلاعات وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند:
بکاپ گیری روی هارد اکسترنال
این روش یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین راه‌ها برای نگهداری نسخه پشتیبان از اطلاعات است. با اتصال یک هارد اکسترنال به سیستم، می‌توانید به‌راحتی از فایل‌های مهم خود نسخه پشتیبان بگیرید و در صورتی که سیستم اصلی دچار مشکل شد، به آن‌ها دسترسی داشته باشید. البته باید دقت کنید که هارد اکسترنال شما به خوبی محافظت شود، چرا که در صورت آسیب دیدن، نسخه پشتیبان شما نیز از بین خواهد رفت.بکاپ آنلاین (فضای ابری)
استفاده از سرویس‌های ابری مانند Google Drive، Dropbox، OneDrive و iCloud یکی دیگر از روش‌های موثر برای بکاپ گیری است. اطلاعات شما به‌طور خودکار و مداوم در سرورهای ابری ذخیره می‌شود و در صورت از دست رفتن داده‌ها، به راحتی می‌توانید آن‌ها را بازیابی کنید. این روش امنیت و دسترسی بالایی را فراهم می‌کند، اما معمولاً به یک اشتراک ماهانه یا سالانه نیاز دارد.بکاپ گیری روی NAS (ذخیره‌ساز متصل به شبکه)
دستگاه‌های NAS (Network Attached Storage) یک راهکار پیشرفته‌تر برای بکاپ گیری هستند. این دستگاه‌ها به شبکه داخلی شما متصل شده و امکان ذخیره‌سازی داده‌ها را به‌صورت متمرکز فراهم می‌کنند. مزیت NAS این است که چندین دستگاه می‌توانند به آن متصل شوند و از اطلاعاتشان بکاپ بگیرند. برخی از مدل‌های NAS امکان RAID را نیز دارند، که در صورت خرابی یک دیسک، داده‌ها همچنان قابل بازیابی خواهند بود.بکاپ گیری روی سرور شخصی
اگر یک شرکت یا سازمان هستید یا حجم بالایی از اطلاعات دارید، راه‌اندازی یک سرور داخلی برای بکاپ گیری می‌تواند انتخابی عالی باشد. با این کار، داده‌های شما روی سرور اختصاصی خودتان ذخیره می‌شود و می‌توانید سیاست‌های امنیتی سفارشی برای آن تعریف کنید. البته این روش نیازمند هزینه اولیه برای خرید و راه‌اندازی سرور و همچنین هزینه نگهداری است.بکاپ گیری خودکار با نرم‌افزارهای بکاپ‌گیری
برخی از نرم‌افزارهای حرفه‌ای مانند Acronis True Image، Veeam Backup، EaseUS Todo Backup و Macrium Reflect به شما امکان می‌دهند که فرآیند بکاپ‌گیری را به‌صورت خودکار تنظیم کنید. این نرم‌افزارها می‌توانند نسخه‌های مختلفی از اطلاعات را در بازه‌های زمانی مشخص ذخیره کنند و امکان بازگردانی راحت‌تر را فراهم نمایند.بکاپ گیری روی DVD، Blu-ray یا فلش مموری
برای فایل‌های مهم اما کم‌حجم، می‌توانید از دیسک‌های DVD و Blu-ray یا حتی فلش مموری‌ها به عنوان یک روش ذخیره‌سازی آرشیوی استفاده کنید. این روش برای اطلاعاتی که تغییرات زیادی ندارند، مانند اسناد حقوقی، قراردادها یا آرشیو عکس‌ها، مناسب است. البته دیسک‌ها به مرور زمان مستعد خراب شدن هستند، پس باید به نگهداری صحیح آن‌ها توجه کنید.بکاپ‌گیری ترکیبی (3-2-1 Backup Rule)
یکی از بهترین روش‌ها برای اطمینان از محافظت اطلاعات، پیروی از قانون 3-2-1 بکاپ‌گیری است:۳ نسخه از داده‌های خود داشته باشید (یک نسخه اصلی + دو بکاپ)
۲ نسخه را در دستگاه‌های ذخیره‌سازی متفاوت نگه دارید (مثلاً یک هارد اکسترنال و یک NAS)
۱ نسخه را در یک محل خارج از سیستم اصلی ذخیره کنید (مثلاً روی فضای ابری یا یک دیتاسنتر دیگر)
این روش احتمال از دست رفتن اطلاعات را به حداقل می‌رساند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، همان‌طور که برای ریکاوری اطلاعات از دست رفته هزینه خواهید کرد، باید برای پشتیبانی و بکاپ گیری از آن‌ها نیز هزینه کنید. هزینه‌ای که ممکن است در ابتدا به نظر کوچک بیاید، اما در طولانی‌مدت می‌تواند از بروز مشکلات بزرگ‌تر و پرهزینه‌تر جلوگیری کند. برای حفاظت از داده‌هایتان، سرمایه‌گذاری در سیستم‌های بکاپ‌گیری مطمئن و متناسب با نیازهای شما، اقدام بسیار هوشمندانه‌ای است.
این نکته را همیشه به یاد داشته باشید: هر اندازه که در آینده برای ریکاوری اطلاعات مجبور خواهید شد هزینه کنید، برای جلوگیری از بروز آن، هزینه کنید. حفظ داده‌ها یک سرمایه‌گذاری ضروری برای آینده‌ای بدون نگرانی از دست دادن اطلاعات ارزشمند است.